🩺 فیبرو‌اسکن کبد چیست؟ | تشخیص دقیق فیبروز بدون نمونه‌برداری
مقدمه
فیبرو‌اسکن کبد یا الاستوگرافی گذرا (FibroScan) یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های تشخیص بیماری‌های کبدی است که بدون نیاز به جراحی، میزان سفتی و فیبروز بافت کبد را اندازه‌گیری می‌کند.
این روش به‌عنوان جایگزینی برای بیوپسی کبد شناخته می‌شود و در سراسر جهان برای ارزیابی بیماران مبتلا به کبد چرب، هپاتیت و سیروز مورد استفاده قرار می‌گیرد (Day & Rosenberg, 2018).
⚙️ فیبرو‌اسکن کبد چگونه انجام می‌شود؟
در این روش، دستگاه با ارسال امواج صوتی ملایم به کبد، میزان ارتجاع‌پذیری بافت را می‌سنجد.
هرچه کبد سفت‌تر باشد، احتمال وجود فیبروز یا زخم بافتی بیشتر است.
فرایند انجام فیبرو‌اسکن کمتر از ۱۰ دقیقه زمان می‌برد، بدون درد است و نیازی به بستری یا بی‌حسی ندارد.
🔍 مزایای فیبرو‌اسکن نسبت به بیوپسی کبد
- بدون درد و کاملاً غیرتهاجمی
- نتیجه فوری و قابل تکرار
- قابل استفاده برای بیماران مبتلا به کبد چرب یا هپاتیت
- بدون عارضه جانبی
طبق مطالعه‌ی Toosi, 2015، دقت فیبرو‌اسکن کبد در ارزیابی میزان فیبروز تا ۹۰٪ با نتایج بیوپسی مطابقت دارد.
🧠 تفسیر نتایج فیبرو‌اسکن کبد
- ۲ تا ۶ kPa: بافت طبیعی و سالم
- ۶ تا ۸ kPa: فیبروز خفیف
- ۸ تا ۱۰ kPa: فیبروز متوسط
- ۱۰ تا ۱۴ kPa: فیبروز پیشرفته
- بیش از ۱۴ kPa: احتمال سیروز
تفسیر نتیجه باید توسط متخصص گوارش و کبد انجام شود، زیرا عواملی مثل التهاب یا چاقی ممکن است روی سفتی کبد تأثیر بگذارند.
👩⚕️ چه کسانی باید فیبرو‌اسکن انجام دهند؟
- مبتلایان به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD)
- بیماران دارای هپاتیت مزمن B یا C
- افراد با آنزیم‌های کبدی بالا
- مبتلایان به دیابت یا چاقی شکمی
- افرادی که سابقه مصرف طولانی الکل دارند
💡 آماده‌سازی قبل از انجام فیبرو‌اسکن کبد
- حداقل ۳ ساعت پیش از انجام چیزی نخورید یا ننوشید.
- لباس راحت بپوشید تا دسترسی به پهلوی راست آسان باشد.
- داروهای خود را طبق نظر پزشک مصرف کنید (قطع دارو لازم نیست).
🚫 محدودیت‌های فیبرو‌اسکن
- دقت کمتر در بیماران با چاقی شدید یا آسیت
- نیاز به دستگاه تخصصی و اپراتور ماهر
- کاهش دقت در التهاب‌های حاد کبدی
🩸 جمع‌بندی
فیبرو‌اسکن کبد ابزاری مدرن، سریع و دقیق برای بررسی وضعیت سلامت کبد است.
این روش به‌ویژه برای بیماران مبتلا به کبد چرب، هپاتیت یا فیبروز مزمن توصیه می‌شود و با تشخیص زودهنگام، از پیشرفت بیماری به سیروز یا نارسایی جلوگیری می‌کند.
اگر آنزیم‌های کبدی‌ات بالا رفته یا در معرض خطر بیماری کبد هستی،
📍 انجام فیبرو‌اسکن ساده‌ترین و دقیق‌ترین راه برای بررسی وضعیت کبدت است.
📚 منابع علمی